Το «ζωοπήγαδο» μας τρέλανε!

Ένας κούκος ηχεί μέσα στην ησυχία – έπειτα κάποια χαρούμενα πτηνά κελαηδούν, ένα ήρεμο ρυάκι κατατρέχει στις όχθες κάποιου απότομου γκρεμού, μερικά χρυσά πέταλα ανεμίζονται σαν κομφετί, βρίσκοντας το καθένα το δικό του μοναδικό μονοπάτι προς το βάθος της γης, ενώ ο ήχος του ανέμου αντηχεί στους θαλάμους που περιτριγυρίζουν το αυγό, από όπου ξεπροβάλλει για πρώτη φορά ο χαρακτήρας μας. Μια μικρή και χαριτωμένη μπαλίτσα, που μόλις εκκολάφτηκε από το αυγό της με μόνο δύο μάτια, για να εκφράσει όποιες σκέψεις είναι ικανό να έχει καθώς και αυτό, μαζί με εμάς, αντικρίζει για πρώτη φορά τον ζοφερό, αφιλόξενο, αλλά και μυστηριώδη κόσμο του Animal Well. Σε αυτά τα πρώτα δευτερόλεπτα, πριν μας παραχωρήσει το παιχνίδι τα ηνία, καταφέρνει να θέσει τον τόνο και να γειώσει την πυκνή ατμόσφαιρά του, με τρομακτικά ακριβή τρόπο. Και αυτό είναι μόνο η αρχή, καθώς το όνειρο που έζησα αργότερα θα μου μείνει πραγματικά αξέχαστο.

Αρχικά πρέπει να θέσουμε κάποιους όρους: Η κατηγορία των παιχνιδιών του είδους του αποτελεί μονίμως θέμα συζήτησης, αλλά στο χωριό μου τα λέμε «knowledge-based games» και ας υπάγονται και σε διάφορες κατηγορίες όπως puzzle, platformers, card games κλπ. Πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε αυτό καθώς, σε αντίθεση με άλλα παιχνίδια, εδώ υπάρχουν καταστροφικές συνέπειες στην εμπειρία κάποιου αν έχει γνώση των μηχανισμών ή/και των μυστικών του παιχνιδιού πριν έρθει σε επαφή με αυτό. Αυτή είναι μια spoiler-free περιγραφή του παιχνιδιού, η οποία με προβλημάτισε. Η δυσκολία αυτή με οδήγησε στη κατανόηση μιας βασικής αλήθεια για το παιχνίδι: Τα περισσότερα βιντεοπαιχνίδια έχουν στιγμές στις οποίες αποκτάς κάποια νέα ικανότητα, με την οποία ανοίγονται μετέπειτα νέοι δρόμοι στον κεντρικό χαρακτήρα. Κάποια “ξαδερφάκια” του παιχνιδιού που έχω απολαύσει τον τελευταίο καιρό (Inscryption και Tunic) ορίζονται από τον όρο «ανακάλυψη» και εξελίσσονται βάσει αυτού, μέχρι τους τίτλους τέλους αλλά και μετά από αυτούς. Τα περισσότερα μονοπάτια είναι από την αρχή εκεί, οι λύσεις βρίσκονται σε κοινή θέα και οι τεχνικές είναι από την αρχή προσβάσιμες. Η ανακάλυψη βρίσκεται παντού και παρουσιάζεται στο ξεδίπλωμα των πολλαπλών μυστικών του παιχνιδιού, που κάθε φορά δεν σταματούσαν να μου θυμίζουν ότι μάλλον εγώ ήμουν το μοναδικό ζώο σε αυτό το πηγάδι. Ακόμα και τώρα αναρωτιέμαι τι υπάρχει πίσω από μερικά μυστήρια που μου έθεσε στις τελευταίες ώρες αλληλεπίδρασης μαζί του.

Το στοίχημα το οποίο θέτει από την πρώτη στιγμή το παιχνίδι είναι τριπλό. Υπόσχεται έναν άριστο συνδυασμό από κομψά puzzles και απολαυστικό platforming περιτυλιγμένο από μια μυστηριώδη και δυσοίωνη ατμόσφαιρα. Όντας ένα indie 2D metroidvania στην καρδιά, με pixel-art στυλ, κάποιος θα περίμενε να παγιδευτεί στη γνωστή πλέον συνταγή των συνομηλίκων του και στα επαναλαμβανόμενα cliché που χαρακτηρίζουν το είδος αυτό, αλλά καταφέρνει αντιθέτως να αποδείξει την διαφορετικότητα του χαρακτήρα του και την πρωτοτυπία των ιδεών του σε κάθε βήμα του ταξιδιού που θα διανύσεις. Πολλά διαφορετικά στοιχεία αξίζουν ένσημα για τις επιτυχίες τους στο game design, όμως είναι κατά τη γνώμη μου από τις περιπτώσεις που το σύνολο είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των κομματιών του. Αλλά ας μπούμε σε λεπτομέρειες.

ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ BACKLOG ΜΟΥ

Αν με ρωτούσε κάποιος τι παιχνίδι θα έφτιαχνε ένας φοιτητής σκηνοθεσίας που μετέπειτα καταπιάστηκε με τον προγραμματισμό σε mobile games, με τη χρηματοδότηση ενός YouTube Creator κωμικού περιεχομένου γύρω από βιντεοπαιχνίδια, θα έλεγα ότι ένας Γερμανός και ένας Έλληνας μένει μόνο για να ολοκληρωθεί το ανέκδοτο. Ενάντια σε κάθε προσδοκία, ο συνδυασμός του προγραμματιστή Billy Basso, του αναλυτή συνεργάτη του Dan Adelman και της Big Mode – της publishing εταιρεία του videogamedunkey - κατάφερε να συμβεί το απίθανο. Συγκεκριμένα αναφέρομαι στο πως ένα τέτοιο παιχνίδι για υπολογιστή έχει μέγεθος μόλις 36MB, ειδικά αφού περιέχει ειδικές τεχνικές στο pixel-art εικαστικό που απογειώνουν την οπτική εμπειρία, όπως real-time fluid simulator, real-time reflections και interactive physics. Τέτοιες τεχνικές δεν είναι συνηθισμένο να κάνουν την εμφάνισή τους σε αυτά τα παιχνίδια, πόσο μάλλον σε τέτοιου μεγέθους. Όπως εξηγεί και ο ίδιος ο Billy σε συνεντεύξεις του, καθώς οι τεχνικές αυτές δεν ήταν εφικτό να υλοποιηθούν αποδοτικά από τις γνωστές μηχανές γραφικών που χρησιμοποιούνται σήμερα, έφτιαξε από το μηδέν ο ίδιος την μηχανή στην οποία το παιχνίδι τελικά τρέχει. Οπότε δεν χρειάζεται να εξηγήσω κάτι παραπάνω για το πώς έχει άψογη απόδοση σε κάθε μηχάνημα και σε οποιαδήποτε ανάλυση.

Αξιοσημείωτο επίσης είναι πως όλη η εξερεύνηση του πηγαδιού συνοδεύεται από μια πληθώρα σκοτεινών και αφιλόξενων ήχων, που κάνουν τους χώρους και τα τοπία αρκετά εξωπραγματικά λόγω της έλλειψης κάποιου soundtrack. Ταυτόχρονα, έντονη είναι η ύπαρξη πολλαπλών και συχνών ήχων από φυσικά και ηλεκτρονικά κρουστά, που συνολικά ενορχηστρώνουν ένα φανταστικό σκηνικό ήχου, ή αλλιώς soundstage, το οποίο περιτριγυρίζει την περιπέτειά μας και την κάνει τόσο πιο ατμοσφαιρική. Όμως, ενώ όλα αυτά το καθιστούν ένα οπτικό-ακουστικό υπερθέαμα, τι συμβαίνει με τα υπόλοιπα δύο στοιχεία που μας υποσχέθηκε, δηλαδή το platforming και τα puzzles;

Η απάντηση με βρήκε έκπληκτο καθώς δεν περίμενα από το Animal Well να με δοκιμάσει με αυτόν τον τρόπο στις πιο απαιτητικές στιγμές του. Η δυσκολία είναι κλιμακωμένη ξεκινώντας από απλά άλματα που εξυπηρετούν την εξερεύνηση στο περιβάλλον. Γρήγορα, όμως, το παιχνίδι βγάζει τα νύχια του, αφού πολλές φορές το «Λες να μπορώ να φτάσω ως εκεί μόνο με τα εργαλεία που έχω στην κατοχή μου;» είναι το ερώτημα που θα απαντηθεί μετά από κάμποσα καλοδουλεμένα άλματα με ευέλικτη μετακίνηση στον αέρα. Όσοι ψάχνουν να δοκιμαστούν σίγουρα δεν θα μείνουν παραπονεμένοι, ενώ όσοι αδυνατούν στον κλάδο αυτό δυστυχώς δεν παρέχονται με κάποια επιλογή προσβασιμότητας ώστε να υπερβούν τις δυσκολίες του απαιτητικού platforming, κάτι απαραίτητο θα έλεγα εν έτει 2024.

Το τρίτο και σημαντικότερο στοιχείο που το ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα πηγάδια εκεί έξω, είναι οι γρίφοι, τα αινίγματα, τα μυστικά και γενικά όλες οι κρυφές εκπλήξεις που υπάρχουν να βρει κανείς κατά το playthrough του. Η συζήτηση αυτή πρέπει να γίνει σε «στρώματα» ή «layers μυστικών», όπως έχει προτιμήσει να τα καλεί το ερευνητικό community που έχει δημιουργηθεί γύρω από το παιχνίδι. Τα πρώτα στρώματα είναι αυτά που θα συναντήσουμε εμείς, οι απλοί παίχτες αλληλοεπιδρώντας μαζί του. Σε αυτό συμπεριλαμβάνεται και ο βασικός σκοπός (main objective) που έχουμε κατά το ταξίδι μας, ο οποίος ποτέ δεν θέτεται ρητά, αφού από το παιχνίδι αγνοείται κάθε ίχνος φράσεων, λέξεων ή γραμμάτων, λογικό, από τη στιγμή που τα ζώα είναι γνωστό πως δεν μιλάνε. Ο μοναδικός δείκτης της προόδου του χαρακτήρα είναι οι 4 φλόγες που επιδεικτικά εμφανίζονται στον χάρτη από το πρώτο ξύπνημα του χαρακτήρα μας, που λογικά συμβολίζουν το main objective στο Animal Well.

ΓΟΥΕΛ ΓΟΥΕΛ ΓΟΥΕΛ

Άρα τι μας καθοδηγεί ενώ υπάρχει τέτοια έλλειψη από objective markers; Το ένστικτο; Οι αδιέξοδοι; Τα ατέλειωτα όμορφα περιβάλλοντα που σε προσκαλούν να τα εξερευνήσεις; Όλα τα παραπάνω θα πω εγώ! Έχουμε ένα masterclass της ανακάλυψης, όπου δεν είναι δυνατόν να αρνηθείς την πρόσκλησή του και το οποίο θα σε ανταμείψει με τους πιο απρόσμενους τρόπους. Οι περισσότερες σπαζοκεφαλιές σκέψης είναι περιορισμένες σε ατομικά δωμάτια, πολλές φορές που σε παγιδεύουν μέσα τους, με τον μόνο τρόπο διαφυγής να είναι η παράδοξη σκέψη, συνήθως εκτός των ορίων της ως τότε φαντασίας σου και σίγουρα έξω από κάθε κουτί της λογικής που μπορεί να είχες ως τότε. Τότε είναι που προκύπτει η ανακάλυψη, μια φυσική λαμπίτσα πάνω από το κεφάλι σου εμφανίζεται καθώς κατανοείς με διαφορετικό τρόπο τους κανόνες που διέπουν το σύμπαν του πηγαδιού. Αυτές οι στιγμές του «εύρηκα!» είναι ο γάντζος που έχει αφήσει απλόχερα το παιχνίδι σε κάθε του puzzle και στην πραγματικότητα είναι η αληθινή πρόοδος του παίχτη. Στα περισσότερα παιχνίδια του είδους συνήθως τέτοιες νίκες έρχονται μετά την απόκτηση κάποιου νέου εργαλείου, που με τη σειρά του θα μας δώσει πρόσβαση σε νέες περιοχές και μέρη. Εκεί φαίνεται η κρυφή νίκη του Animal Well ενάντια στους προγόνους του, τα εργαλεία που σου δίνει είναι ομολογουμένως άχρηστα και αχρείαστα όταν τα αποκτάς, όμως με τη μυστική του ιεροτελεστία σιωπηλών ενδείξεων και αόρατων μαθημάτων ανακαλύπτεις χρήσεις και λειτουργείες που ενώ ήταν εκεί από την αρχή, εμφανίζονται ευχάριστα και απρόοπτα σε σημεία όπου πριν λίγες στιγμές σκεφτόσουν «μα δεν μπορεί να υπάρχει διέξοδος από εδώ». Έτσι όταν επέστρεφα στα σημεία του χάρτη τα οποία θρασύτατα βιάστηκα να βαφτίσω «αδιεξόδους» ανακάλυπτα για άλλη μια φορά πόσο βαθύ είναι αυτό το πηγάδι.

Στο τέλος, κυριαρχώντας όλες τις δοκιμασίες και καταλήγοντας στους τίτλους τέλους, νιώθοντας το κεφάλι μου μερικά γραμμάρια βαρύτερο από τις έξυπνες ιδέες, είναι που ήρθα αντιμέτωπος με την βασική αλήθεια που ανέφερα νωρίτερα, την ύπαρξη του δεύτερου στρώματος του παιχνιδιού. Προσπαθώντας να μην αποκαλύψω τα περίτεχνα μυστήρια του πηγαδιού, αρκεί να αναφέρω πως τα πραγματικά μυστικά του Animal Well ξεκινούν αφού δει ο παίχτης για πρώτη φορά τους τίτλους τέλους. Με μεγάλη μου έκπληξη ανακάλυψα τι πραγματικά είναι ικανός να σκαρφιστεί ο κ. Basso από την στιγμή που κατάλαβα ότι βρίσκομαι μόλις στην αρχή, στην επιφάνεια του παγόβουνου που ονομάζεται Animal Well ARG (Alternate Reality Game). Ο όρος αυτός είναι πιο “underground” και χρησιμοποιείται από παιχνίδια που συνηθίζουν να κρύβουν γρίφους τους εντός και εκτός του παιχνιδιού (σε ιστοσελίδες, κρυπτό - γραφήματα, φυσικές περιοχές κ.α.). Δεν θα συγχωρούσα τον εαυτό μου αν αποκάλυπτα περισσότερα σε αυτό το review, οπότε το μόνο που θα αναφέρω είναι: Πηγαίνετε να ανακαλύψετε την δεύτερη, τρίτη και τέταρτη στρώση του παιχνιδιού, αλλιώς είναι σαν να φτάνεις στο πηγάδι αλλά να μην ήπιες νερό.

ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΗ- ΠΗΓΑΔΙ

Το στοίχημα του το Animal Well το πετυχαίνει και με το παραπάνω. Ό,τι υπόσχεται το ολοκληρώνει και παρέχει έναν πλούτο game design που θα πρέπει να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση σε μια βιομηχανία γρήγορου κέρδους και βραχυχρόνιων προσδοκιών. Σε ποιόν αναφέρεται οπότε το παιχνίδι αυτό; Πιστεύω πως θα το εκτιμήσουν λάτρεις των ατμοσφαιρικών platformers, εκείνοι που θέλουν να στύβουν το μυαλό τους με κάθε ευκαιρία και όσοι αγαπάνε τα indie games. Από την άλλη, χειρότερη εμπειρία θα έχουν εκείνοι που θέλουν κάποια κεντρική αφήγηση με ακέραιες απαντήσεις, αλλά ούτε θα το ευχαριστηθούν και εκείνοι που ψάχνουν ένα γρήγορο και responsive action platformer, καθώς υπάρχει ολική έλλειψη κάθε είδους combat.

Εν τέλει, η προσπάθεια του Billy μετά από 7 χρόνια είχε αίσιο τέλος καθώς δημιουργήθηκε ένα από τα indies που θα συζητιέται μαζί με τους υπόλοιπους θρύλους της κατηγορίας, αυτό με τις δικές του ξεχωριστές πινελιές που ήρθε να αφήσει μόνιμα σε όσους το δοκιμάσουν. Τα μυστικά που περιέχει είναι αμέτρητα, αλλά το καθένα πιο αξιοσημείωτο από το προηγούμενο, ενώ η ατμόσφαιρά του είναι μαγική. Μπορεί κάποιες φορές να είναι δύστροπη η δυσκολία του, αλλά είναι σίγουρο ότι κανένας παίχτης δεν θα χάσει περισσότερες φορές από τον αριθμό της λέξης «πηγάδι» σε αυτό το review.