Η στάση μας απέναντι στο ζήτημα των επανακυκλοφοριών χρειάζεται remaster.

Πολύ φοβάμαι ότι θα είναι από αυτά τα reviews.

Ας είμαστε ειλικρινείς: ό,τι μπορεί να ειπωθεί για τα τεχνικά προβλήματα του GTA: The Trilogy – The Definitive Edition έχει ήδη ειπωθεί. Δε θα είχε κανένα νόημα να ανακυκλώσουμε όλη αυτή την πληροφορία για εκατομμυριοστή φορά. Ας πάμε όμως τη συζήτηση λίγο πιο πίσω. Καθώς η σχέση μας με το μέσο ωριμάζει και η κατανόησή μας για τη βιομηχανία αυξάνεται, θα πρέπει να μάθουμε να κάνουμε καλύτερες ερωτήσεις.

NO COUNTRY FOR OLD GAMES

Η συζήτηση περί της σημασίας των γραφικών στα games τείνει να είναι αδιέξοδη και να κολλάει σε ένα στάσιμο ψευδοδιάλογο όπου οι "συνομιλητές" δεν αναζητούν απαντήσεις, αλλά ταυτότητες. Οι τυπικές διαφωνίες από όποια πλευρά κι αν τις δούμε αναλώνονται σε απρόσωπες προσωπικές επιθέσεις (μιας και η αρένα είναι συνήθως τα social media) και βαρετά επιχειρήματα αχυρανθρώπους, δηλαδή επιχειρήματα που απαντούν σε μια καρικατούρα της θέσης του "αντιπάλου", παρά στην πραγματική του τοποθέτηση.

Οι Α κατακρίνουν τα "γραφικά" ενός videogame. Οπτικό τομέα γενικώς και αορίστως, είτε πρόκειται για animations, είτε για λεπτομέρεια, ρεαλισμό, απόδοση κλπ.

Οι Β κατηγορούν του Α ότι "νοιάζονται μόνο για τα γραφικά" κι έτσι ενισχύουν την πεποίθησή τους ότι εκτιμούν τα videogames "βαθύτερα" και συνεπώς είναι πιο εκλεπτυσμένοι από τους Β.

Παρατηρούμε πως ήδη απομακρυνόμαστε από το game ως αντικείμενο συζήτησης, και πλέουμε προς τους Α και τους Β.

Παράλληλα, οι Α κατηγορούν τους Β ότι προσποιούνται πως δε βλέπουν αυτό που ξεκάθαρα βλέπουν οι Β, προκειμένου να μπορέσουν να υιοθετήσουν τη θέση ανωτερότητας που προανέφερα, με στόχο να ισορροπήσουν την οικονομία της αυτοεκτίμησής τους, η οποία κινδυνεύει από "το κακό τους γούστο" και "τις ηλίθιες οικονομικές τους αποφάσεις".

Πλέον έχουμε πέσει στα βράχια και μπάζουμε ad hominem επιθέσεις με το λίτρο. Οπότε, ουσιαστικά, το συμπέρασμα του debate "έχει αυτό το game καλά γραφικά ή όχι" είναι:

ταγραφικαδενεχουνσημασιασημασιαεχειητεχνημλκςειστεηλιθιοιτιτοπαιζετεκαικαλαοκοτζιμαειναικριντζτο
λαστοφαςειναιτρανστζεντερπροπαγανδακακμανσεμισωομτζτοελντενρινγκειναιτοκαλυτερογκειμολων
τωνεποχωνμπροπουτοξερειςσεεχειπκηρωσειημπλιζαρντμπροπουκολλαειημπλιζαρντδετοφτιαχνειημπλιζραντηδ[.

Ένας τέτοιος «διάλογος» είναι όμως καταδικασμένος εξαρχής από την κακή διατύπωση του ερωτήματος, η οποία με τη σειρά της προκύπτει από ανεπαρκή κατανόηση του ζητήματος. Σε αντίθεση με άλλα μέσα δημιουργικής παραγωγής και έκφρασης, τα videogames μαστίζονται από μία μη βιώσιμη εμμονή με την ασταμάτητη "βελτιστοποίηση".

AN TA VIDEOGAMES ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΗ ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ

Όταν είδα το intro του GTA 3 στη "Definitive" έκδοση, με έπιασε η καρδιά μου. Ήξερα μέσα σε 10 λεπτά πως τίποτα που θα μπορούσε να κάνει αυτό το remaster δε θα το αθώωνε από το έγκλημα της δολοφονίας του direction. Χρώματα, πρόσωπα, εφέ, όλα είχαν σφαχτεί. Δε μιλάμε για ένα ζήτημα ρεαλισμού, αλλά για ένα ζήτημα οράματος. Το original cutscene ήταν σχεδιασμένο ώστε να παράγει ένα συγκεκριμένο κινηματογραφικό αποτέλεσμα, και το “definitive” cutscene έμοιαζε με ένα ασυνάρτητο κολλάζ μη-προθέσεων. Ήταν σα να βλέπω ένα σώμα κομμένο και ραμμένο από διάσπαρτα ανθρώπινα μέλη και χαρακτηριστικά, ένα σώμα που οριακά μπορούσα να διακρίνω πίσω από αυτό το άθλιο εφέ της βροχής. Μπορώ απλά να σταματήσω εκεί, γιατί αυτό είναι το πιο μείζον ζήτημα με οποιουδήποτε είδους επανακυκλοφορία. Ναι από την άλλη, το γρασίδι είναι πυκνό πλέον.

Η κατάσταση δυσχεραίνεται όταν η κάτοχος εταιρεία της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι διατεθειμένη να εξαλείψει την προσβασιμότητα στα original games προκειμένου να ανεβάσει τεχνητά τις πωλήσεις του remaster. Οποιαδήποτε αλλαγή, είτε κρίνεται ως αρνητική είτε ως θετική (και μάλιστα, από ποιον ακριβώς;) συνιστά αλλοίωση. Οι αλλοιώσεις, φυσικά, δεν είναι απαγορευτικές αλλά φέρουν ένα βαθμό ευθύνης.

Εταιρείες και καταναλωτές ομοίως ενδίδουν σε μεγαλοπρεπείς δηλώσεις περί της καλλιτεχνικής βαρύτητας αυτού του μέσου, χωρίς να δείχνουν ενδιαφέρον για το ζήτημα της πολιτιστικής διαχείρισης στο χώρο των videogames. Οι καταναλωτές (εμείς) εξυψώνουν τα χόμπι τους για να εξυψώσουν τον εαυτό τους και οι εταιρείες – έστω πολλές από αυτές – κεφαλαιοποιούν την έπαρση του κοινού επιβραβεύοντας την τάση του για κενές, εγωκεντρικές δηλώσεις. Η ανακήρυξη περί της πολιτιστικής βαρύτητας του μέσου είναι πολύ ελαφριά, χωρίς την ανάληψη της ευθύνης που τη συνοδεύει. Ανάληψη ευθύνης εν προκειμένω σημαίνει αφενός θυσία του ιδιωτικού κέρδους εν όψει της σημασίας της διατήρησης της προσβασιμότητας της αυθεντικής μορφής ενός έργου και αφετέρου δέσμευση στην ευλαβική επιμέλεια μιας επανακυκλοφορίας με στόχο τη συντήρηση της αυθεντικής μορφής στο πλαίσιο μιας τεχνικής ανανέωσης.

Το γεγονός ότι η Rockstar απέσυρε την original τριλογία από τα ψηφιακά καταστήματα, εν τέλει προσωρινά, είναι ενδεικτικό του προβλήματος. Σε άλλο παράδειγμα, όταν η Sony ανακοίνωσε το κλείσιμο του PlayStation Store των PS3 και Vita, τόσο η συλλογιστική της όσο και η αντίδραση του κοινού – που εν τέλει οδήγησε και στην αναίρεση της απόφασης – προέρχονταν σχεδόν αποκλειστικά από το καταναλωτικό πρίσμα. Η Sony έκρινε ότι η συντήρηση των υποδομών ήταν πλέον ασύμφορη αλλά η έντονα αρνητική αντίδραση των καταναλωτών δημιούργησε ένα νέο επιχειρηματικό κίνητρο για συντήρηση. Τα videogames αποτελούν μείζον πλέον πολιτισμικό προϊόν και αναπόσπαστο κομμάτι της ψηφιακής καθημερινότητας μιας όλο και περισσότερο ψηφιακής ζωής. Συνεπώς, είναι εγκληματικό να αφήνεται η μοίρα τους αποκλειστικά στα χέρια της αγοράς.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΚΩΔΙΚΑ

Είτε πρόκειται για μια ολόκληρη γενιά δημιουργικής ιστορίας, είτε για τρία ιστορικά videogames, οι εταιρείες δε θα διστάσουν να ρίξουν στον κάδο οτιδήποτε, με μόνο κριτήριο το κέρδος. Τα videogames όμως φέρουν καλλιτεχνική ιδιότητα, φέρουν την πολιτισμική κληρονομιά που διέπει τους δημιουργούς τους, ιστορικότητα που μας πληροφορεί για την εποχή όπου δημιουργήθηκαν, ενώ αποτελούν και πολύτιμο, διεπιστημονικό ερευνητικό πόρο.

Θα έπρεπε να διαμαρτυρόμαστε για την επιπολαιότητα της διαχείρισης των επανακυκλοφοριών όχι μόνο επειδή αγαπάμε τα αυθεντικά, αλλά και επειδή συνειδητοποιούμε τη σημασία της διατήρησης τους στην αυθεντική τους μορφή. Τα κλασικά games δε χρήζουν ανανέωσης και βελτίωσης, αλλά διαχρονικής εκτίμησης, επανερμηνείας από σύγχρονα πρίσματα και συνεχούς προσπάθειας εμβάθυνσης στις θεμελιώδεις ποιότητές τους.

Ευχαριστούμε πολύ τη CD Media για την παροχή του review copy!