Happy 10th anniversary!

Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για το franchise του The Last of Us τα τελευταία δέκα χρόνια. Άρθρα επί άρθρων και βίντεο επί βίντεο μιλούν για τον τρόπο που η σειρά άλλαξε το σκεπτικό μίας εκ των μεγαλύτερων εταιρειών στο χώρο της διασκέδασης και προσπάθησε να θέσει τις βάσεις για την είσοδο του κινηματογραφικού στυλ στο gaming. Μία προσπάθεια που είχε ήδη ξεκινήσει με το εκπληκτικό Uncharted 2 και που με το The Last of Us του 2013 «απλώς» έγινε mainstream και δημιούργησε νέα standards όταν μιλάμε για ερμηνείες, χαρακτήρες, ιστορίες και συναισθήματα που δομούν και πηγάζουν από ένα game. Στοιχεία που μπορούν εύκολα να παραλληλιστούν με αυτά που προκύπτουν από ένα βιβλίο ή μία ταινία και που στάθηκαν αφορμή για την άνοδο των story-driven παιχνιδιών. Στοιχεία που αναμφίβολα προκύπτουν και από άλλα παιχνίδια, τα οποία κυρίως για λόγους τεχνικούς δεν μπορούσαν να μεταδώσουν με τον ίδιο τρόπο τα μηνύματα τους, χωρίς φυσικά να υπολείπονται το GOAT status τους.

Όπως θα έχετε ήδη καταλάβει, προσωπικά είμαι fan της σειράς, ένα συναίσθημα που συμμερίζομαι με αρκετά άτομα της ομάδας του Save The Game. Όμως, δεν είμαστε εδώ σήμερα για να συζητήσουμε για το κατά πόσο το πόνημα της Naughty Dog άλλαξε ή όχι την πορεία της σύγχρονης gaming σκηνής, αλλά για να μιλήσουμε για κάτι που κατ’ εμέ αποτυπώνει το πνεύμα του φαινομένου που ακούσει στο όνομα The Last of Us. Ποιο είναι αυτό αναρωτιέστε ; Μα φυσικά το ημερολόγιο/σημειωματάριο της Ellie από το The Last of Us Part II. Αν έχετε απορία να δείτε τι εννοώ, μπορείτε να συνεχίζετε την ανάγνωση. Με προσοχή όμως, διότι ακολουθούν μικρά hints/spoilers για όλο το franchise, τα οποία προσπάθησα να κρατήσω στο bare minimum, οπότε διαβάζετε με δική σας ευθύνη.

Το franchise του The Last of Us διαθέτει έναν εξαιρετικά καλοφτιαγμένο κόσμο, με πλούσιες ιστορίες και χαρακτήρες που θα μπορούσαν πολύ εύκολα να συμπεριληφθούν μεταξύ των σπουδαιότερων στο τομέα του entertainment. Φυσικά, σε αυτό το γεγονός συμβάλει τόσο η πλοκή, η ιστορία και οι χαρακτήρες, όσο και το ίδιο το περιβάλλον που διαδραματίζονται. Ένα περιβάλλον, που ξεκινάει από αυτά που βλέπουμε και καταλήγει σε αυτά που δεν βλέπουμε, αλλά νιώθουμε. Ένα περιβάλλον που γίνεται πιο immersive σε εμάς του παίκτες με διάφορες τακτικές, όπως σημειώματα, φωτογραφίες και διάφορα άλλα in-game τεχνάσματα, που στόχο έχουν να μας μάθουν περισσότερα για τον κόσμο που ψηφιακά βρισκόμαστε, χωρίς να μας αποκόβουν από την κύρια πλοκή και ιστορία που θέλουν να πουν.

Αυτή η τακτική δεν είναι άγνωστη στη Naughty Dog, η οποία ήδη από το πρώτο Uncharted εκτός από τα διάφορα collectibles που μπορούμε να βρούμε, προσφέρει και ένα σημειωματάριο-βοηθό στον Nathan Drake, ο οποίος μετά χαράς το αξιοποιεί για να λύσει γρίφους και να κάνει κάποιο χιουμοριστικό σχόλιο ενδιάμεσα. Το feature αυτό υπάρχει και στα τρία πρώτα παιχνίδια της σειράς, ενώ στο τέταρτο Uncharted, η εταιρεία το πάει ένα βήμα παρακάτω προσθέτοντας κι ένα μικρό animation κατά το οποίο οι παίκτες πατάνε το ανάλογο κουμπί και βλέπουν live τον Nate να σημειώνει ή να ζωγραφίζει κάτι χρήσιμο για το ταξίδι του. Ο μηχανισμός αυτός, μπορεί να ήταν κάτι το όμορφο και καινούργιο για τη σειρά, όμως στην τελική δεν εισήγαγε κάποια μεγάλη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο μας παρουσιαζόταν το περιβάλλον του παιχνιδιού. Το ίδιο όμως δεν ισχύει και για την επανεμφάνιση ή ορθότερα για την πρώτη του εμφάνιση στο δεύτερο μέρος της ιστορίας των Joel και Ellie.

Αν και εκ πρώτης όψεως φαίνεται παράδοξο, υπάρχει λογική εξήγηση που αυτό το feature δεν υπήρχε στο πρώτο The Last of Us. Σίγουρα, η απουσία όμορφων αρχαιοτήτων και ο διαρκής αγώνας για επιβίωση να μην αποτελούσαν και τις ιδανικότερες συνθήκες για κάτι τέτοιο, όμως στην τελική δεν θα ταίριαζε και ιδιαίτερα στο στυλ του Joel να σημειώνει γεγονότα, καταστάσεις και σκέψεις, να πραγματοποιεί στην πράξη δηλαδή το βασικό σκοπό ενός ημερολογίου. Μιλάμε για έναν άνθρωπο που αποτελεί τον ορισμό του silent-type, ο οποίος κρατά ως επί τω πλείστων για τον εαυτό του τις σκέψεις και τα συναισθήματα του -ο τηλεοπτικός Joel είναι μία άλλη εξίσου ενδιαφέρουσα ιστορία. Επομένως, έχοντας εκείνον ως πρωταγωνιστή είναι λογικό το ύφος της ιστορίας και του περιβάλλοντος να είναι πιο στοϊκό και πολλά στοιχεία της ψυχολογίας του να μην γίνονται λεκτικώς εμφανή, παρά μόνο μέσα από μικρές, διακριτικές κινήσεις, όπως για παράδειγμα το διακριτικό άγγιγμα του στο ρολόι που του είχε χαρίσει η κόρη του Sarah. Αυτή η στοϊκότητα και διακριτικότητα, απουσιάζει σημαντικά από τη συνέχεια της ιστορίας, στην οποία πρωταγωνίστρια είναι πλέον η Ellie που σε καμία περίπτωση δε φοβάται να πει τη γνώμη της και να κάνει εμφανή τα συναισθήματα και τις σκέψεις της στους συνομιλητές της και κατ’ επέκταση σε εμάς. Επομένως, εγείρεται το ερώτημα του γιατί να νιώθει την ανάγκη να κρατά ημερολόγιο.

Ένα ημερολόγιο αποτελεί μία προέκταση του προσωπικού χώρου -περιβάλλοντος- ενός ανθρώπου, στον οποίο μπορεί και βρίσκει ένας ασφαλές καταφύγιο καταγραφής σκέψεων και συναισθημάτων. Ένας χώρος που σίγουρα χρειάζεται η Ellie, η οποία αν και έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα από το πρότυπο του Joel όσον αφορά τον τρόπο έκφρασης της, παραμένει ένας άνθρωπος που νιώθει την ανάγκη να «πει» αυτά που αισθάνεται και σκέφτεται. Μία ανάγκη, που σίγουρα μεγαλώνει και γίνεται πιο πιεστική στο δύσκολο και μοναχικό ταξίδι που επέλεξε και που περιβάλλεται από πόνο, απώλεια και εμμονή για εκδίκηση. Συνεπώς, ο μηχανισμός που είδαμε να ανοίγει τα φτερά του στο A Thief’s End, πλέον παίρνει μία βαθύτερη διάσταση και σημασία. Κάθε φορά που βλέπουμε την Ellie να ζωγραφίζει, να σημειώνει ή να ανοίγει το σημειωματάριο της και να μας «δείχνει» τι έχει γράψει off camera, δεν γίνεται για να θαυμάσουμε τα γραφικά ή τα animations που έχει φτιάξει η ταλαντούχα ομάδα της ND, αλλά για να δούμε βαθύτερα και να καταλάβουμε τον ψυχισμό της Ellie.

Όμως, πως ένα απλό feature συγκεντρώνει το «πνεύμα» ενός franchise που πλέον ξεπερνά τα όρια του gaming, μεταπηδώντας επιτυχημένα και στη «μικρή οθόνη» ; Μέσα από δεκάδες ώρες παιχνιδιού γίνεται εμφανές πως ένας από τα θέματα που καταπιάνεται ο Neil Druckamann και η παρέα του, είναι το τι εστί «άνθρωπος». Ποια είναι η φύση μας ; Ποιες είναι οι ανάγκες, οι σκέψεις και τα συναισθήματα που μας κάνουν αυτό που είμαστε και σε ποιες επιλογές μας κατευθύνουν ; Όπως και η εξωφρενικά πανέξυπνη επιλογή της ομάδας να μας βάλει να παίξουμε τουλάχιστον 10 ώρες ως Abby -την main antagonist (;) του παιχνιδιού-, έτσι και η επιλογή του να ακολουθούμε τα χνάρια των σκέψεων και συναισθημάτων της Ellie μέσω του ημερολογίου της, εξυπηρετεί ένα και μοναδική σκοπό. Να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα, λέγοντας πως αυτό που μας ξεχωρίζει είναι η ενσυναίσθηση. Είναι η ικανότητα που έχουμε ως άνθρωποι να βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση κάποιου άλλου και να προσπαθούμε να αντιληφθούμε πως νιώθει, πως σκέφτεται και πως επιλέγει να ζήσει. Μία ικανότητα που όταν την χάνουμε, χάνουμε και τον εαυτό μας ο οποίος μετατρέπεται σε κάτι πολύ διαφορετικό και συνήθως πολύ χειρότερο από αυτό που θα θέλαμε να είναι. Αυτή η απάντηση, λοιπόν, αποτελεί για μένα και την «ψυχή» του The Last of Us. Μία ψυχή, που μπορεί να κάνει λάθη, αλλά είναι ανθρώπινα όμορφη και που εύχομαι να συνεχίσει να μας συναρπάζει για πολλά χρόνια ακόμα, όπως έχει κάνει τα τελευταία δέκα.